هنگامی که به اندازه کافی آب آشامیدنی مورد نیازوجود ندارد، خطر بحران آب حس می‌شود. با توجه به اینکه این مساله یک نگرانی جهانی است، سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های جهانی مناطق گوناگونی را، مناطق دچار بحران آب در نظر می‌گیرند. دیگر سازمانها مانند سازمان غذا و کشاورزی، استدلال می‌کنند که هیچ بحران آبی در این مکان‌ها وجود ندارد، اما که باید گامهایی برای جلوگیری از بروز چنین بحرانی برداشته شود.

اجلاس - 2013 آب از 8 تا 11 اکتبر در بوداپست پایتخت مجارستان برگزار شد.

     تحليل منابع آب ايران بااستفاده از شاخصهاي تعيين بحران آب

چندین نشانه اصلی برای بحران آب وجود دارد.

نبود دسترسی به آب آشامیدنی سالم کافی برای حدود ۸۸۴ میلیون نفر نبود دسترسی به آب بهداشتی کافی و دفع پساب برای ۵/۲میلیارد نفر برداشت زیاد از آبهای زیرزمینی که منجر به کاهش بازده کشاورزی می‌شود استفاده بیش از حد و آلودگی منابع آب آسیب رساندن به تنوع زیستی درگیری‌های منطقه‌ای بر سر منابع کمیاب آب که گاهی ناشی از جنگ است. بیماری‌های ساری از راه آب و نبود آب بهداشتی لوله کشی یکی از علل عمده مرگ و میر در سراسر جهان هستند. برای کودکان زیر پنج سال، بیماری‌های ساری از راه آب علت اصلی مرگ و میر است. در هر زمان، نیمی از تخت‌های بیمارستان در جهان توسط بیماران مبتلا به بیماری‌های ساری از راه آب اشغال شده است. به گفته بانک جهانی، ۸۸ درصد از تمام بیماری‌های ساری از راه آب توسط آب آشامیدنی ناسالم، نبود بهداشت و بهداشت نامناسب ایجاد می‌شود. آب توازن شکننده اساسی برای تامین آب سالم است، اما عوامل قابل کنترل مانند مدیریت و توزیع منابع آب خود سهم بیشتری در کمبود آب دارند.

گزارش سازمان ملل متحد ۲۰۰۶ که بر مسائل مربوط به حکومت به عنوان هسته اصلی بحران آب متمرکز است، می‌گوید: "آب به اندازه کافی برای همه وجود دارد" و "کمی آب اغلب به دلیل مدیریت نادرست، فساد، نبود نهادهای مناسب، سستی بوروکراتیک و کمبود سرمایه‌گذاری هم در ظرفیت انسانی و هم در زیرساخت‌های فیزیکی است ". داده‌های رسمی همچنین نشان می‌دهند ارتباط روشن بین دسترسی به آب سالم و نسبت تولید ناخالص داخلی به درآمد سرانه وجود دارد.^[۸]

همچنین اقتصاددانان ادعا کرده‌اند که وضعیت کنونی آب به دلیل نبود حقوق مالکیت، مقررات دولتی و یارانه‌ها در بخش آب، باعث قیمت بسیار پایین و مصرف بیش از حد بالای آن است.^{[۹][۱۰][۱۱]}

پوشش گیاهی و زندگی وحش اساساً بستگی به منابع آب شیرین دارد. مردابها ،باتلاقها و مناطق ساحلی وابسته به منابع پایدار آب هستند، اما اگر دستیابی به آب کاهش یابد، جنگل‌ها و سایر اکوسیستم‌ها نیز به همان اندازه در معرض خطر تغییرات عمده خواهند بود. در مورد تالاب‌ها، با گسترش جمعیت انسانی مساحت قابل توجهی از حیات وحش گرفته شده تا برای منابع غذایی و خانه سازی استفاده شود. اما مناطق دیگری از کاهش تدریجی آب شیرین آسیب می‌بینند چون در بالادست، برای استفاده انسان از منابع آب انشعاب گرفته می‌شود. در هفت ایالت از ایالات متحده بیش از ۸۰ درصد از تمام تالاب تاریخی در دههٔ ۱۹۸۰ پر شده‌اند، تا اینکه کنگره آمریکا قانون "no net loss"را برای حفاظت تالابها تصویب کرد.

در اروپا نیز از دست رفتن گستردهٔ تالابها و در نتیجه از دست رفتن تنوع زیستی رخ داده است. برای مثال بسیاری از باتلاقها در اسکاتلند با افزایش جمعیت انسانی گسترش و یا کاهش یافته‌اند. یکی از نمونه‌ها پورتلنتن موس (Portlethen Moss) و درابردین شایر (Aberdeenshire) است.

برخی نقشه‌ها یی دارند که نشان دهندهٔ آب موجود در طبیعت است و کشورهای با حجم پایین‌تر یا بالاتر آب قابل استفاده را مشخص می‌کند. برخی دیگر نسبت آب موجود به جمعیت را دارند. رویکرد معمول رتبه بندی کشورها بر مبنای میزان منابع آب موجود در سال به ازای هر فرد است. برای مثال، با توجه به شاخص تنش آب فالکنمارک^[۲] ، زمانی گفته می‌شود یک کشور یا منطقه "تنش آبی" دارد که منابع آب سالانه آن کمتر از ۱۷۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در سال است. در سطحی بین ۱۷۰۰ و ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در سال، کمبود آب دوره‌ای یا محدود را می‌توان انتظار داشت. هنگامی که منابع آب کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در هر سال باشد، کشور با "کمبود آب" مواجه است.^[۳] فائو وابسته به سازمان ملل متحد بیان می‌کند که تا سال ۲۰۲۵،
۹/۱میلیارد نفر در کشورها و یا مناطق با کمبود آب مطلق زندگی می‌کنند، و دو سوم از جمعیت جهان تحت شرایط تنش خواهند بود. بانک جهانی می‌افزاید که تغییرات آب و هوایی می‌تواند تغییر الگوهای آینده دستیابی به آب و استفاده از آن را موجب شود، در نتیجه افزایش میزان تنش آب و ناامنی، هر دو در مقیاس جهانی به آب بستگی دارند.^[۴]

یکی دیگر از اندازه‌گیری‌ها، به عنوان بخشی از یک ارزیابی گسترده‌تر از مدیریت آب در سال ۲۰۰۷ ،^[۵] با هدف ارتباط در دسترس بودن آب و چگونگی استفاده از منابع در نظر گرفته شد. بنابراین کمبود آب به دو بخش «فیزیکی» و «اقتصادی» تقسیم شد. کمبود آب فیزیکی زمانی است که آب برای برآورده کردن تمام خواسته‌ها کافی نیست، از جمله آب مورد نیاز برای کارآیی موثر اکوسیستم. مناطق خشک اغلب از کمبود آب فیزیکی رنج می‌برند. گاهی نیز به نظر می‌رسد که آب فراوان است اما در جایی منابع بیش از حد مصرف می‌شوند، مانند زمانی که زیرساخت‌های هیدرولیکی برای آبیاری، بیش از حد توسعه یافته‌اند. نشانه‌های کمبود آب فیزیکی عبارتند از: تخریب محیط زیست و کاهش آبهای زیرزمینی. تنش آب به موجودات زنده آسیب می‌رساند زیرا هر موجودی برای زندگی به آب نیاز دارد.

کیارش یشایائی

انسان از گذشته های دور با آب پیوندی مستحکم دارد. منابع آب در شکل گیری اکثر تمدن ها دارای نقش مهم و حیاتی است به گونه ای که بخشی از آئین ها و مراسم ملل مختلف درباره این مایع مهم و حیاتی می باشد . اهمیت آب نزد مللی که در نقاط کم آب جهان زندگی می کرده اند و می کنند بسیار بیش از سایر ملل است . یهودیان نیز که خاستگاه آنها در زمره نقاط کم آب جهان قرار می گیرد برای آب ارزش ویژه ای قائل هستند . اولین نوشته مکتوبی که از ساخت مخازن آب و نگهداری آن موجود می باشد احتمالاً همان است که در کتاب مقدس ذکر شده و مربوط به حضرت سلیمان است . این نوشته به ساخت یک دریاچه مصنوعی و حوضهای برنجین برای نگهداری آب اشاره می دارد. (کتاب اول پادشاهان باب هفتم آیات 23 تا 46) در قسمتی از نمازهای سه گانه یهودیان (شحریت – مینحا- عرویت) خداوند به خاطر وزش باد و نزول باران به موقع در زمستان و شبنم در بهار ستایش می گردد . در شمع اسرائیل (שמע ישראל) که از مهمترین بخشهای نماز یهودیان می باشد لطف و مرحمت خداوند با نزول باران به موقع و خشم و قهر وی با خشکسالی و بسته شدن درهای آسمان تجلی می یابد.
حجم آب موجود در جهان چه مقدار است؟ این میزان 2/1 میلیارد کیلومتر مکعب برآورد می شود که می توان آن را به شکل لایه مایعی به عمق 2650 متر فرض کرد که به طور یکسان سرتاسر زمین را احاطه کرده است.
از این مقدار آب 98% آن در اقیانوس ها و دریارها قرار دارد که شور است و قسمت اعظم آب شیرین زمین در کلاهکهای یخی قطبی ذخیره شده است . تنها کمتر از 1% آن به صورت منابع آبی ، در دسترس انسان قرار دارد که برای کشاورزی و شرب قابل مصرف است. به طرف شیرآب می رویم، آن را باز می کنیم و تا از آن استفاده کنیم، اما در عین حال مقدار زیادی آب بهداشتی و تصفیه شده را، راهی فاضلاب کرده ایم . شاید اگر مثل برخی از زنان ساکن آفریقا روزی 6 ساعت از وقت خود را صرف آوردن آب می کردیم ، بیشتر قدر این مایع حیاتی را می دانستیم.

در حال حاظر نمک زدایی به عنوان یک راحا پیشنهادی انتخاب شده است جهت مبارزه  کمبود اب اشامیدنی استفاده شده استودر مرکز توجیخات بین المللیقرار دارد اما این روش به ظاهر ساده اخیران به چالش کشیده شده است

مردم اصفهان که چندین سال است از نعمت آب زاینده رود به خاطر کم آبی و انتقال آب به شهرهای مختلف محرومند، اکنون بیاد بخاطر مصرف زیاد! آب تنبیه شده و آب شربشان با مشکل مواجه شود.

با شروع تابستان و به خصوص در 10 روز گذشته شهر اصفهان در بسیاری از مناطق با کمبود شدید آب مواجه بوده است. این در حالی است که امسال- در عین خشکسالی- نسبت یه سال های گذشته یکی از سال های پرباران برای شهر اصفهان به حساب می آید.

این برای اولین بر در چندین سال گذشته است که اصفهان به این شدت با مشکل کمبود آب شرب مواجه می شود. در بسیاری از مناطق افت فشار آب به گونه ایست که در ساعاتی آب تا مرز قطع شدن هم پیش می رود. در برخی مناطق، در طول شبانه روز ساعاتی که آب با فشار و به شکل مناسب در دسترس قرار بگیرد به چند ساعت در شبانه روز کاهش پیدا کرده است.

تمام این مشکلات در حالی است که مدیر روابط عمومی آبفای اصفهان، بیان می کند که این مشکل هرساله وجود دارد و راه حلی هم برای جبران یا پیشگیری از آن نیست. این صحبت ها در حالی مطرح می شود که کم آبی رخ داده در تابستان امسال بی سابقه بوده و به هیچ عنوان قابل مقایسه با سال های گذشته نیست.

۷/۸۹ درصد از کشور ایران را سرزمینهای خشک تشکیل می دهد و سرزمین خشک اولین ویژگی اش این است که دوره های نامشخص خشکسالی دارد. این ویژگی طبیعی سرزمین و منطقه ماست. باید بر این اساس، چیدمان توسعه مان را بسنجیم و بیارائیم و این نباید یک ناهنجاری بحساب بیاوریم . لذا بهتر است  فعالیتهای تولیدی در منطقه که بر اساس بی نظمی شکل گرفته و متاسفانه تداوم دارد، با تدبیر و برنامه ریزی صحیح و استعداد یابی منطقه ای به نظم برسانیم.      

منبع : http://lamerdnevesht.ir

حدود نیمی از ساکنان زمین تا سال 2030 میلادی با کمبود آب شیرین روبرو خواهند شد. در پیام بان کی مون دبیر کل سازمان ملل که اجلاس « آب» را در روز سه شنبه در بوداپست افتتاح کرد به این موضوع توجه می شوده گفته وی، تقاضای آب ممکن است 40 درصد بیش از عرضه باشد. پان گی مون به اتحاد نیروها فراخواند تا از « استفاده نامعقول» از ذخایر جهانی آب جلوگیری شود و توزیع مساوی و صحیح این ذخایر تأمین شود. از آنجا که مقدار زیادی آب صرف آبیاری مزارع می شود ،دبیر کل سازمان ملل به ایجاد سیستم های آبیاری تکامل یافته ای فراخواند که صرفه جویی در مصرف ذخایر آب را ممکن سازد.علاوه بر آن، دبیر کل سازمان ملل متذکر با وجود کمبود ابدر اینده جامعه جهانی باید همه کار انجام دهد